Mape uma – najbolji način da savladate obimne informacije

Mape uma predstavljaju dijagram koji se koristi za vizuelno organizovanje informacija.

Bitan segment našeg života čini učenje. Međutim, nameće se pitanje kako da na najlakši način savladamo obilno gradivo, kako da selektujemo i memorišemo bitne stvari sa stotine stranica.

Upravo one pomažu u sumiranju informacija. Značajne su u njihovoj obradi, utvrđivanju i sistematizaciji gradiva, upoređivanju iz više različitih izvora, kao i u rešavanju problema koji nisu povezani sa učenjem.

Diplomirani psiholog Ana Stamenić vas upoznaje sa velikim značajem koje mape uma imaju.

Mape uma imaju dugu istoriju

Termin “mape uma“ u nauku je uveo engleski psiholog Toni Buzan, jedan od vodećih eksperata za pitanja funkcionisanja mozga i učenja.

Ipak, slikovni metodi beleženja znanja i sistemi modela imaju dugu istoriju u učenju, memoriji, vizuelnom razmišljanju i rešavanju problema od strane vaspitača, inženjera, psihologa i drugih naučnika. Neke od najranijih primera takvih grafičkih zapisa razvio je Porphyry of Tyros. On je bio zapaženi mislilac iz 3. veka, koji je grafički prikazao pojmovne kategorije Aristotela.

Zašto su korisne mape uma?

Mape uma čine skup znanja, tehnika i strategija koje nam pomažu da “suvoparno“ gradivo koje srećemo tokom procesa obrazovanja prilagodimo prirodi našeg učenja.

Specifičnost ovog sistema ogleda se u korišćenju obe moždane hemisfere. Leve (logičke), koja se bavi analizom, brojevima, rečima, logikom i desne (kreativne), koja je zadužena za sintezu, prostorno poimanje, imaginaciju. To znači da mape uma koriste elemente značajne za obe hemisfere, odnosno činjenice za levu i njihove opise za desnu stranu mozga.

Naime putem dijagrama, polazi se od osnovnog pojma koji se sve više razlaže i opisuje dok se ne stvore ključne reči za povezivanje delova u celinu.

Kako se crtaju mape

U zavisnosti kako ih crtamo postoje ručne i kompjuterske mape.

Ručne mape uma možemo bilo gde napraviti – na predavanju, na sastanku.

Kompjuterske mape su karakteristične po tome što je potreban određeni program koji omogućava i nekreativnim ljudima da ih nacrtaju.

Toni Buzan navodi da crtanje ovih mapa počinje od centra u kojoj je ključna ideja. Preporučljivo je koristiti najmanje tri boje kako bi um stvorio iluziju trodimenzionalnosti.

Iz centralnog dela polaze različito obojene grane kojima raščlanjavamo glavni pojam. Što je grana udaljenija od centra, to je ona tanja i njena boja bleđa. Uz svaku granu treba definisati jednu reč ili frazu, a upisujemo je iznad, horizontalno.

Iako ne postoji striktni plan za crtanje mape uma, nikako se ne preporučuje korišćenje crne boje kao ni definisanje pomoću čitave rečenice. One pre svega treba da budu jasne i čitljive kao i da odgovaraju vašem ličnom stilu za učenje.

Razlike između mape uma i drugih metoda vizualizacije

Mape uma se razlikuju od mape koncepta jer se fokusiraju na samo jednu reč ili ideju, dok mape koncepta povezuju više reči ili ideja.

Takođe, mape uma se zasnivanju na hijerarhijskom grananju, dok mape koncepta na vezama između polja sa konceptima u različitim obrascima.

Postoji razlika i između mapa uma i grafikona za modeliranje

Ovi dijagrami čine semantičku mrežu čije linije zapravo predstavljaju odnos između objekata i najčešće su crno-beli sa jasnom i složenom ikonografijom. Mape uma pak koriste maštovitost i različite boje kako bi omogućile najlakše povezivanje delova sa celinom.

Psihološko savetovalište je tu da izađe u susret svim vašim problemima, uključujući i onim sa učenjem i uspešnim savlađivanjem gradiva.