Sezonski afektivni poremećaj

Sezonski afektivni poremećaj predstavlja posebni oblik depresije koja se javlja u jesenjim i zimskim mesecima, a sa dolaskom proleća nestaje, pa se zbog toga naziva i rekurentna (povratna) zimska depresija.

Da je reč o ozbiljnom problem, koji zahteva lečenje, govori i podatak da od ove vrste depresije pati godišnje oko 25 odsto ljudi. Javlja se, pre svega, kod mlađe populacije, između 20. i 30. godine. Dok su kod ljudi preko 65 godina starosti veoma retki slučajevi.

Kako da prepoznate sezonski afektivni poremećaj otkriva vam psihološko savetovalište Sana.

 Sezonski afektivni poremećaj nije bolest modernog doba

Sezonski afektivni poremećaj je otkriven 1979. godine. Američki inženjer Herb Kern je uočio da se oseća depresivno tokom zimskih meseci. Smatrao je da je nedostatak sunčevih zraka uzrok takvog stanja. Svoje mišljenje izneo je naučnicima u Nacionalnom institutu za mentalno zdravlje SAD, što ih je podstaklo da osmisle svetlosno lečenje. Već nakon nekoliko tretmana Herb se osećao mnogo bolje, pa je lečenje nastavljano i na drugim pacijentima.

Već naredne godine doktor Norman E. Rosenthal je pokrenuo pitanje registrovanja ovog problema. 1987. godine Američka psihijatrijska asocijacija u zvanični priručnik mentalnih poremećaja uvrstila je i tzv. “sezonski obrazac”. On je služio za utvrđivanje depresije i bipolarnih poremećaja, jer je primećeno da svaki peti pacijent sa sezonskim afektivnim poremećajem ima i bipolarni poremećaj.

Sezonski afektivni poremećaj se čak osam puta češće javlja kod žena

Sezonski afektivni poremećaj je direktno povezan sa dolaskom hladnijih dana, niskih temperatura i smanjene dnevne svetlosti.

Kao glavni uzrok navodi se promena odnosa melatonina i serotonina. Naime, tokom noći organizam proizvodi veće količine melatonina, hormona koji se povezuje sa depresijom. Kako su tokom zime jutra mračna, a dani kraći nema dovljno sunčevog zračenja koje će podstaći lučenje serotonina, hormona sreće.

Takođe, ove promene negativno utiču i na ritam sna. Zbog nedostatka svetlosti organizma je često zbunjen kada treba da bude budan, a kada je vreme za spavanje. Što za posledicu ima da se pojedini ljudi osećaju konstantno umorno i bezvoljno.

Sezonski afektivni poremećaj – simptomi

Pored umora i neraspoloženja, karakteristični simptomi za sezonski afektivni poremećaj su nezainteresovanost za svakodnevne aktivnosti i slabija koncentracija. Potištenost prate veliki osećaj tuge i socijalna anksioznost.

Osobe koje pate od zimske depresije imaju problema i sa ishranom, tj. javlja se pojačani apetit. Samim tim dolazi i do povećanja telesne težine. Nezadovoljstvo sopstevnim izgledom često utiče na samopouzdanje. Odnosno, primećen je pad libida, kao i nesposobnost da se oseti sreća.

Kako se leči sezonski afektivni poremećaj?

Sezonski afektivni poremećaj zahteva, najpre, promenu načina života. To podrazumeva svakodnevnu šetnju i boravak napolju. Zatim redovno bavljenje nekom fizičkom aktivnošću, dovoljno sna i što češće druženje sa prijateljima.

Ishrana, takođe, može da pomogne kod ljudi sa ovim problemom. Potrebno je u jelovnik uvrstiti namirnice koje popravljaju raspoloženje, a to su banana, riba, testetina, jabuka, lešnici…

S obzirom da je sezonski afektivni poremećaj povezan sa nedostatok sunčevog zračenja, foto terapija se primenjuje kao njegova zamena. Na taj način posle nedelju dana dolazi do normalizacije organizma i ritma spavanja.

Istraživanja su pokazala da primena racionalno emotivno bihejvioralne psihoterapije dovodi do poboljšanja kod 75 odsto pacijenata. Saveti psihologa pomoći će da se usvoje načini za prevazilaženje depresivnih simptoma, kao i tegoba koje oni izazivaju.

Ukoliko ste primetili neki od navedenih simptoma zimske depresije vreme je da se obratite psihološkom savetovalištu Sana.