Selektivni mutizam
Selektivni mutizam je tipičan poremećaj za detinjstvo. Najčešće se javlja kod dece od 3. do 5. godine života i u ranom školskom uzrastu, iako pogađa oba pola, češći je kod devojčica.
Selktivni mutizam spada u grupu anksioznih poremećaja, a karakteriše ga nemogućnost govora u situacijama u kojima se očekuje komunikacija, tj. u široj socijalnoj sredini. To nikako ne znači da nije očuvana sposobnost govora, niti da postoje bilo kakve govorne poteškoće. Jednostavno, dete prestaje da govori sa određenim ljudima iz širokog okruženja, kao što su vaspitači, učitelji… dok sa svojim najbližima i osobama u čijem društvu se oseća sigurno vodi normalne razgovore.
Problem je prvi primetio nemački lekar Adolph Kussmau 1877. godine. Naime, on je u svom radu opisao decu koja su u stanju da govore, ali često odbijaju to da čine, te je poremećaj nazvao “aphasia voluntaria”. Međutim, tek sredinom 20. veka zvanično je uvršten u Dijagnostički i statistički priručnik mentalnih poremećaja i to pod imenom “izborni mutizam”. Da bi 1994. godine preimenovan u današnji naziv.
Koji je razlog nastanka ovog poremećaja otkriva vam psihološko savetovalište Sana.
Selektivni mutizam se deli u 4 vrste
Torey Hayden je 1980. godine selektivni mutizam podelio na 4 podtipova. Njegov koncept se i danas primenjuje.
Reaktivni mutizam je najrasprostranjeniji. On je povezan sa socijalnom promenom koja kod deteta izaziva određenu traumu, pa se ono povlači u sebe, postajući anksiozno.
Simbiotički mutizam, kao što i samo ime kaže, označava izuzetnu povezanost deteta sa jednom osobom. Dok sa svim drugima pokazuje znakove manipulisanja.
Selektivni mutizam se može javiti i kao govorna fobija. Naime, mališan se boji da čuje svoj glas, tako da izbegava da ga koristi.
Pasivno – agresivni mutizam nastaje kada deca žele da izbegnu određene događaje ili radnje. Tada ćutanje koriste kao oružje kojim pokušavaju da vas izmanipulišu.
Zašto nastaje selektivni mutizam?
Baš kao i kompulzivno laganje, tako ni kod selektivnog mutizma nije otkriven jasan uzrok. Obično se smatra da je genetski predodređen. Odnosno, da pojedina deca imaju naslednu predispoziciju za anksioznost. Tačnije, kod 90 odsto dece sa ovim problemom registrovana je socijalna anksioznost. Ti znaci se ispoljavaju još u ranom detinjstvu u vidu problema sa spavanjem, straha od napuštanja, intezivnih emocijama i drugih promena u ponašanju.
Iako mnogi roditelji misle da njihova deca zaostaju u razvoju, ovo mišljenje je potpuno pogrešno. Zapravo, u većini slučajeva reč je o prosečno, pa i natprosečno inteligentnim mališanima.
Kako se leči selektivni mutizam?
Selektivni mutizam često nije shvaćen, pa se tumači stidljivošću ili razmaženošću deteta. Imajući u vidu da on tokom godina može da dovede do depresije i drugih psihičkih problema veoma je važno na vreme početi sa terapijom.
Pre svega, primenjuje se bihevioralna terapija. Njome se dete postepeno izlaže situacijama koje izazivaju anksioznost koja vodi ka nemogućnosti govora.
Ujedno, uči kako ne samo da kontroliše, već i da prevaziđe svoju anksioznost. Pored ove terapije, psiholog koristi i niz drugih – terapija igrom, art terapija, govorna terapija…
Važnu ulogu u lečenja imaju i sami roditelji. Rad sa psihologom im omogućava da bolje razumeju problem, kao i štetni efekat prisilnog nagovaranja deteta da govori.
Ukoliko ste kod najmlađeg člana svoje porodice primetili znake selektivnog mutizma potražite pomoć u psihološkom savetovalištu Sana.
Pročitaj Više